Ina ia mautinoa o lau polokalama e matua saoloto mai polokalama leaga, o le polokalama lea e tatau ona i luga o lau komepiuta.
Ose polokalame antivirus o lo'o iai nei ma fa'amaonia: antivirus software o lo'o fa'aauau pea i tua, puipuia lau komepiuta mai fa'ama'i leaga.
Ole polokalame e tatau ona fa'afou i taimi uma (otometi) e iloa ai le tele o ituaiga o malware e mafai. Windows o lo'o iai a latou polokalame Antivirus: Microsoft Security Essentials (Windows-Vista, Windows-7) poʻo Windows Puipui (Windows-8, Windows-10, ma Windows-11th).
Tele polokalame fa'amaonia ma leai se totogi o lo'o maua, e pei o le polokalama mai avast, Avira, ma 360 Total Security. O lo'o maua polokalame antivirus i fa'aliliuga eseese mo Windows, Mac, ma faiga fa'aoga Android. O le isi virusi lauiloa ma leai se totogi scanner mo Windows is Panda Faigofie Antivirus.
O faaupuga "polokalame antivirus" ma le "virus scanner” e fai si fenumiai: ioe, faatasi ai ma ia, e mafai ona e puipuia le faiga mai siama ma aveese toetoe lava o soʻo se siama (poʻo le itiiti ifo o le mauaina o faʻatonuga ile auala e aveese ai). E aofia ai anufe, Trojans, ma isi polokalama leaga.
O lea la, e puipuia e le antivirus software e le gata i siama komepiuta ae faapea foi i isi malware ma fesoasoani ia te oe e aveese uma ituaiga o malware. O le mafuaaga lena e ta'ua ai i nisi taimi o le “anti-malware software” i lenei tulaga.
Se pa puipui malosi: se'i vagana ua mafai lau pa puipui e mafai ona e puipuia lau komepiuta mai feso'otaiga e le mana'omia. O le firewall o se vaega o le tele o faiga fa'aoga, e aofia ai Windows.
Le fa'asologa o lo'o i ai nei o lau faiga fa'aoga: e masani ona fa'aogaina e le malware fa'alavelave fa'aletonu e maua ai lau komepiuta. Ia mautinoa o loʻo faʻafou pea lau faiga faʻaoga - e mafai ona e setiina faʻafouga otometi, mo se faʻataʻitaʻiga.
Fa'amatalaga lata mai o au polokalame: fa'afou i taimi uma lau polokalama, aemaise lava i latou e feso'ota'i i le Initaneti. O lomiga tuai o su'esu'ega i luga ole laiga, Java, Flash, ma isi tusi talosaga e masani ona i ai ni fa'aletonu saogalemu e mafai ai e polokalame leaga ona maua lau masini.
E masani lava o se gaioiga le mafaufau i luga ole Initaneti o le mafuaʻaga lea e oʻo ai malware ile komepiuta. Ae ui i lea, e ala i le mulimuli i ni nai taʻiala, e mafai ona e faʻaitiitia tele le lamatiaga o faʻamaʻi:
- Talia na'o polokalame ma faila mai puna'oa faatuatuaina. O polokalame ma fa'afouga antivirus e tatau ona la'u mai i taimi uma mai le 'upega tafa'ilagi aloa'ia po'o, i le tulaga o le leai o se totogi ma fa'asoa, mai fa'ailoga ta'uta'ua o le download.
- A fa'apipi'i polokalame, fa'aeteete ia aua ne'i fa'apipi'i fo'i polokalame e le'i fa'amoemoeina.
Aua le tatalaina faʻapipiʻi ma fesoʻotaʻiga i imeli mai i latou e le iloa poʻo feʻau o loʻo i ai se mataupu masalosalo. - Aua le kiliki tauaso i luga o faʻasalalauga, fuʻa, ma pop-up pe a e i luga ole Initaneti. Aemaise le aloese mai sootaga e folafola atu ia te oe faʻalauiloa faʻapitoa, faʻailoga, poʻo isi ofo masalosalo.
- Faʻaeteete i taimi uma i faʻamatalaga maʻaleʻale, e pei o faʻamatalaga o teugatupe i le faletupe, faʻamatalaga faʻamatalaga, ma upu faʻaulu.
- Fa'asaoina kopi fa'apolopolo mana'omia i fafo - a fa'apea e a'afia lau komipiuta i mea leaga, e na'o le fa'avasegaina o le faiga e mafai ona fo'ia.